Thực hiện chương trình công tác năm 2023, Chi cục đã tham mưu cho Sở Nông nghiệp và PTNT trình UBND tỉnh ban hành Kế hoạch số 161/KH-UBND ngày 3/11/2023 Kế hoạch tổ chức cộng đồng quản lý chuột hại bảo vệ sản xuất nông nghiệp năm 2024 trong đó nêu rõ mục đích yêu cầu cũng như các biện pháp, giải pháp để các cấp ngành tập trung thực hiện để đạt hiệu quả cao nhất trồng công tác phòng trừ chuột hại trên địa bàn tỉnh.

Về mục đích kế hoạch đưa ra đó là diệt chuột đồng loạt, tập trung làm nhiều đợt trong năm, giảm đến mức thấp nhất thiệt hại do chuột gây ra bảo vệ năng suất và sản lượng các loại cây trồng, ngăn chặn tác hại do chuột gây ra đối với sản xuất và đời sống. Đảm bảo thắng lợi cho sản xuất nông nghiệp tỉnh năm 2024; Hình thành phong trào diệt chuột thường xuyên, liên tục, đồng loạt ở tất cả các huyện, thành phố, các xã, phường, thị trấn trong tỉnh.

Về yêu cầu cần đạt được đó là diệt chuột sớm ngay từ đầu mỗi vụ sản xuất, diệt chuột đồng bộ, thường xuyên, liên tục và diệt chuột mang tính cộng đồng. Đặc biệt xác định rõ các đợt cao điểm để phát động diệt chuột đồng loạt nhằm đạt hiệu quả cao; Diệt trừ chuột đúng kỹ thuật, đúng thời gian, an toàn tuyệt đối cho người, gia súc, gia cầm và môi trường; Thực hiện tổng hợp các biện pháp diệt chuột, trong đó chú trọng biện pháp thủ công như đào, bắt, bẫy chuột và sử dụng thuốc diệt chuột sinh học; tuyệt đối không được dùng điện, sử dụng thuốc cấm, thuốc ngoài danh mục để diệt chuột.

Kế hoạch cũng chỉ ra rõ các nội dung cần thực hiện của kế hoạch đó là:

- Tuyên truyền tập huấn: Thường xuyên tuyên truyền sâu, rộng bằng nhiều hình thức nhằm nâng cao nhận thức cho cộng đồng về tác hại của chuột đối với sản xuất và đời sống; sự cần thiết của công tác diệt chuột và các biện pháp diệt chuột, trách nhiệm trong công tác diệt chuột để bảo vệ sản xuất và sức khỏe cộng đồng

- ​​​​​​​Thanh tra, kiểm tra việc kinh doanh, sử dụng thuốc: Tiến hành thanh tra, kiểm tra các cơ sở kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật trên địa bàn toàn tỉnh, kiểm tra về chất lượng, về việc ghi nhãn các loại thuốc bảo vệ thực vật đang lưu thông trên thị trường nhằm phát hiện và xử lý các hành vi vi phạm trong lĩnh vực kinh doanh, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật

​​​​​​​- Các đợt diệt chuột năm 2024: Căn cứ vào Kế hoạch sản xuất của các vụ trong năm, tổ chức các đợt diệt chuột cho từng vụ, từng vùng, thời gian mỗi đợt kéo dài khoảng 10 ngày. Cụ thể:

+ Vụ Đông xuân, 03 đợt: Đợt 1: Diệt chuột trong giai đoạn đưa nước, đổ ải, làm đất (hạ tuần tháng 1- thượng tuần tháng 2); Đợt 2: Diệt chuột ở giai đoạn sau khi gieo, cấy lúa xong (trung tuần tháng 2 - hạ tuần tháng 2); Đợt 3: Diệt chuột ở giai đoạn lúa phân hoá đòng (hạ tuần tháng 3 - thượng tuần tháng 4).

+ Vụ Mùa, 03 đợt: Đợt 1: Diệt chuột ở giai đoạn sau thu hoạch lúa đông xuân - làm đất gieo cấy vụ mùa (trung tuần tháng 6 - hạ tuần tháng 6); Đợt 2: Diệt chuột ở giai đoạn sau khi gieo, cấy lúa xong (trung tuần tháng 7 - hạ tuần tháng 7); Đợt 3: Diệt chuột ở giai đoạn lúa phân hoá đòng (thượng tuần tháng 8 - trung tuần tháng 8). (Có thể tổ chức diệt chuột trong các đợt lũ khi chuột đang sống co cụm).

+ Vụ Đông: 03 đợt: Đợt 1: Diệt chuột ở giai đoạn bắt đầu gieo trồng cây vụ đông (hạ tuần tháng 9 - thượng tuần tháng 10); Đợt 2: Diệt chuột ở giai đoạn các cây trồng vụ đông bắt đầu bước vào giai đoạn sinh trưởng sinh thực (rau củ, quả, bắp…); (hạ tuần tháng 10 - thượng tuần tháng 11); Đợt 3: Diệt chuột ở thời điểm các cây trồng vụ đông trong giai đoạn củ, quả, bắp non (hạ tuần tháng 11 - thượng tuần tháng 12).

- Các biện pháp diệt chuột

+ Biện pháp canh tác: Vệ sinh đồng ruộng sau thu hoạch, phát quang bờ bụi, nhất là các khu vực gò cao, đất hoang hoá để hạn chế nơi ẩn náu và sinh sản của chuột. Những ruộng gần làng, gần đường, gần khu nghĩa trang… thường xuyên bị chuột gây hại nặng sử dụng nilon quây xung quanh để hạn chế khả năng gây hại của chuột.

+ Biện pháp thủ công: Đào bắt, hun khói, đổ nước vôi loãng vào hang cho chuột chạy ra dùng đó đơm, hoặc chó để bắt chuột. Chú ý: Trong khi tổ chức diệt chuột không làm hư hỏng đường đi, các công trình thuỷ lợi, đê kè, cầu cống…; Dùng đèn có cường độ ánh sáng mạnh soi để bắt chuột vào ban đêm; Sử dụng các loại bẫy: Bẫy bán nguyệt, bẫy lồng, bẫy sập, bẫy dính... diệt chuột; 

+ Biện pháp sinh học: Phát triển, duy trì đàn mèo (khuyến khích nông dân nuôi mèo); Bảo vệ các loài động vật hoang dã là thiên địch của chuột.

+ Biện pháp hoá học: Thực hiện quyết liệt, tập trung ngay ở đầu vụ sản xuất (đợt 1). Sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật có trong danh mục được phép sử dụng ở Việt Nam. Ưu tiên sử dụng các loại thuốc ít độc với người, gia súc, gia cầm, thuỷ sản.

Kế hoạch cũng phân công rõ trách nhiệm của các cấp các ngành trong việc tổ chức thực hiện

​​​​- Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn: Chủ trì phối hợp với UBND các huyện, thành phố và các đơn vị có liên quan tổ chức triển khai thực hiện kế hoạch diệt chuột bảo vệ sản xuất nông nghiệp đã được phê duyệt. Theo dõi chặt chẽ diễn biến của chuột gây hại và tổ chức thực hiện các nội dung trong kế hoạch. Thường xuyên kiểm tra tiến độ thực hiện, phản ánh, tổng hợp báo cáo kết quả thực hiện về UBND tỉnh; Chủ trì phối hợp với UBND các huyện, thành phố và các đơn vị có liên quan xây dựng kế hoạch thanh tra, kiểm tra các cơ sở kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật trên địa bàn tỉnh.

- ​​​​​​Sở Tài chính: Căn cứ khả năng cân đối của ngân sách tỉnh, tham mưu cho UBND tỉnh trình HĐND tỉnh bố trí dự toán ngân sách nhà nước năm 2024 để thực hiện Kế hoạch theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước và các văn bản hướng dẫn liên quan.

- ​​​​UBND các huyện, thành phố: Căn cứ vào Kế hoạch tổ chức cộng đồng quản lý chuột bảo vệ sản xuất nông nghiệp năm 2024 có trách nhiệm xây dựng, triển khai thực hiện Kế hoạch và bố trí kinh phí hỗ trợ cho nông dân diệt chuột từ nguồn ngân sách địa phương (ít nhất 01 đợt/vụ); chỉ đạo các ngành, các đoàn thể có liên quan và các Xã, Phường, Thị trấn tổ chức triển khai diệt chuột theo hướng dẫn của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đảm bảo đạt hiệu quả cao; thường xuyên kiểm tra, đôn đốc công tác diệt chuột tại cơ sở, tổng hợp kết quả thực hiện gửi về Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn để tổng hợp, báo cáo UBND tỉnh.​​​​​​​

- Đài Phát thanh truyền hình Ninh Bình, Báo Ninh Bình: Phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, UBND các huyện, thành phố thường xuyên đưa tin, bài tuyên truyền và vận động nhân dân tích cực thực hiện diệt chuột theo kế hoạch để đạt kết quả tốt nhất, tăng cường công tác tuyên truyền nguy cơ của chuột và hướng dẫn các biện pháp diệt chuột an toàn, hiệu quả.​​​​​​​

- Các ngành chức năng có liên quan: Căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ của đơn vị mình phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, hướng dẫn đôn đốc, kiểm tra các huyện, thành phố thực hiện các biện pháp diệt trừ chuột.

Trạm Kiểm dịch thực vật