Cà chua là một loại rau ăn quả được trồng rất phổ biến ở nước ta. Tính đa dụng và nhu cầu tiêu thụ cà chua tươi ngày càng lớn đã thúc đẩy sự phát triển cây cà chua như một trong những loại cây trồng chính. Ngoài ra, trồng cà chua đã mang lại hiệu quả kinh tế khá cao. Tuy nhiên, sâu đục trái là loại dịch hại đáng quan tâm nhất đối với nông dân trồng cà.

Tên khoa học: Helicoverpa armigera

1. Đặc điểm hình thái

- Trưởng thành là loài bướm có kích thước 18 - 20mm, sải cánh rộng 30 - 35mm, màu nâu nhạt, trên cánh trước có các đường vân rộng màu xanh thẫm. Bướm hoạt động vào ban đêm hoặc chiều tối, bướm có thể đẻ 1.000 quả trứng.

- Trứng hình bán cầu, lúc đầu màu trắng sau chuyển màu nâu, trên bề mặt có nhiều đường gân dọc. Con trưởng thành đẻ riêng từng quả ở mặt trên của lá non và gần quả.

- Sâu non có màu xanh lá cây, hồng nhạt hoặc nâu sẫm. Trên thân có một dải đen mờ dài, đẫy sức dài 40mm.

2. Đặc điểm  sinh vật học

* Vòng đời: 28-45 ngày

- Trứng: 2-7 ngày

- Sâu non: 14-20 ngày

- Nhộng: 10-14 ngày

- Trưởng thành: 2-4 ngày

Bướm hoạt động vào ban đêm hoặc chiều tối,bướm có thể đẻ 1.000 quả trứng, trứng đẻ riêng từng quả thường ở mặt trên của lá non và gần quả.

3. Đặc điểm gây hại

Ảnh minh hoạ

- Sâu non phá hại các búp non, nụ hoa và đục vào trái, vết đục gọn, không nham nhở. Sâu đục đến đâu đùn phân ra đến đó, một nửa thân nằm bên ngoài, một nửa nằm trong quả. Sâu đục vào quả làm quả bị thủng, thối.

- Sâu non mới nở ăn lá non, sau đó cắn chui vào quả từ cuống. Các lá và các chùm hoa bị sâu ăn có thể bị gãy. Thiệt hại nặng nhất là khi sâu non xâm nhập vào quả. Những quả mới hình thành khi sâu tấn công thường bị rụng, những quả lớn hơn có thể bị thủng và thối.

- Sâu thường xuất hiện nhiều vào giai đoạn cây ra hoa rộ và tạo quả

4. Biện pháp phòng trừ

- Làm kỹ đất trước khi trồng để diệt nhộng trong đất.

- Trồng cây với mật độ hợp lý, bón phân cân đối.

- Bắt sâu bằng tay giai đoạn cây con, ngắt thu gom và hủy bỏ những chồi và quả bị đục.

- Hạn chế phun thuốc để bảo tồn các loài thiên địch như bọ rùa, nhện, ong ký sinh, chuồn chuồn...

- Thường xuyên kiểm tra đồng ruộng, ngắt bỏ ổ trứng, thu gom và tiêu hủy triệt để quả đã bị sâu đục.

- Khi cây cà chua đã ổn định số chùm trái nên cắt tỉa bớt các chùm nụ hoa mới phát sinh.

- Khi phát hiện có nhiều sâu xanh mới nở có thể luân phiên sử dụng một số loại thuốc như: Takumi 20WG; Akasa 25SC, MatchÒ 050 EC, Movento 150OD…

Nguyễn Thế Hùng - Chi cục Trồng trọt và BVTV.