Hiện nay trà lúa Mùa sớm đang ở giai đoạn đòng đến trỗ bông, trà Mùa trung giai đoạn đẻ nhánh đến phân hoá đòng, trà Mùa muộn giai đoạn đẻ nhánh đến đẻ nhánh rộ. Trên phạm vi toàn tỉnh các trà lúa đang sinh trưởng và phát triển tốt, tuy nhiên, qua kết quả điều tra tình hình sinh vật gây hại trên đồng ruộng cho thấy một số đối tượng đang phát sinh và có khả năng gây hại rộng trên các trà lúa, cụ thể:

1. Sâu cuốn lá nhỏ: lứa 5 gây hại rải rác trên các trà lúa, mật độ trung bình: 6 con/m², nơi cao: 10-15 con/m², cá biệt trên 50 con/m², T5-N (huyện Yên Mô, Yên Khánh, Hoa Lư, thành phố Ninh Bình…).

Trong thời gian tới, bướm sâu cuốn lá nhỏ lứa 6 sẽ ra rộ từ ngày 22/8-2/9. Sâu non sẽ nở rộ từ ngày 28/8-8/9, gây hại rộng trên các trà lúa. Đặc biệt hại nặng trên trà lúa Mùa sớm và Mùa trung; Mật độ sâu phổ biến: 150-200 con/m²; nơi cao: 300-500 con/m²; cá biệt trên 700 con/m² (huyện Yên Mô, Yên Khánh, Kim Sơn, Hoa Lư, TP Ninh Bình...). Nếu không phát hiện và phun trừ kịp thời nhiều diện tích sẽ bị hại nặng làm sơ trắng lá, ảnh hưởng lớn đến năng suất lúa.

2. Rầy nâu, rầy lưng trắng: lứa 5 đã gây hại rải rác trên các trà lúa, mật độ rầy phổ biến: 100-150 con/m²; nơi cao: 300-500 con/m²; ổ: 700-1.000 con/m² T5-TT (huyện Nho Quan, Yên Mô, Yên Khánh,...).

Hiện tại trứng rầy lứa 6 đã xuất hiện, mật độ nơi cao: 300-500 quả/m²; cá biệt trên 1.000 quả/m², rầy cám sẽ nở rộ từ ngày 22/8-03/9, mật độ phổ biến: 800-1.000 con/m²; nơi cao: 2.000-3.000 con/m²; ổ trên 3.000 con/m² (huyện Yên Mô, Yên Khánh, Kim Sơn, Hoa Lư,...). Nếu không phát hiện và phun trừ kịp thời, nhiều diện tích bị hại nặng sẽ làm đỏ lúa hoặc gây cháy ổ trên trà lúa Mùa sớm ở giai đoạn chắc xanh.

3. Sâu đục thân lúa hai chấm: bướm sâu đục thân 2 chấm lứa 5 bắt đầu ra rộ, mật độ nơi cao: 0,03-0,05 con/m²; cá biệt: 0,1-0,2 con/m² (huyện Yên Mô, Nho Quan Hoa Lư, …). Trứng xuất hiện rải rác, nơi cao: 0,1-0,3 ổ/m².

Trong thời gian tới bướm sâu đục thân lúa hai chấm lứa 5 tiếp tục ra rộ đến ngày 10/9. Sâu non nở rộ từ 25/8-17/9, gây hại trên các trà lúa, nhất là những diện tích trỗ sau ngày 05/9. Tỷ lệ hại nơi cao: 5-7%; cá biệt: 8-10% đòng héo, bông bạc (huyện Nho Quan, Yên Mô, Gia Viễn, Hoa Lư, TP Tam Điệp...). Quy mô, mức độ hại cao hơn so với vụ Mùa 2023. Nếu không phòng trừ kịp thời sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất lúa.

4. Bệnh lùn sọc đen: qua kết quả giám định mẫu rầy lưng trắng, mẫu lúa ở các huyện: Kim sơn, Yên Khánh, Yên Mô, Nho Quan với số mẫu giám định là 1044 mẫu (1032 mẫu rầy và 12 mẫu lúa). Kết quả có 0/12 mẫu lúa và 90/1032 mẫu rầy dương tính với virus lùn sọc đen. Các địa phương có mẫu dương tính với virus lùn sọc đen là: xã Chất Bình, Kim Tân, Định Hoá, Kim Chính, Kim Định, Như Hoà, Văn Hải, Kim Mỹ, Lai Thành, Lưu Phương, Thượng Kiệm (huyện Kim Sơn), xã Yên Nhân (huyện Yên Mô), xã Văn Phong (huyện Nho Quan). Trong thời gian tới, mật độ rầy lưng trắng mang virus tiếp tục tăng trên các trà lúa kết hợp với nguồn bệnh sẵn có trên đồng ruộng, nguy cơ gây hại của bệnh lùn sọc đen ở vụ Mùa là rất cao, nếu không có biện pháp phòng chống kịp thời, sẽ ảnh hưởng lớn đến năng suất lúa.

Ngoài ra, bệnh đốm sọc vi khuẩn xuất hiện và gây hại trên trà mùa sớm; chuột hại, bệnh khô vằn tiếp tục hại tăng trên các trà lúa; lúa cỏ xâm hại cục bộ.    

Để đảm bảo sản xuất vụ Mùa 2024 giành thắng lợi Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật đề nghị:

- Điều tiết nước hợp lý, bón thúc sớm phân kali cho trà lúa đang ở giai đoạn phân hoá đòng tạo điều kiện cho cây lúa khoẻ, tăng khả năng chống chịu với các đối tượng sinh vật gây hại, đặc biệt là bệnh bạc lá, đốm sọc vi khuẩn.

- Tăng cường kiểm tra đồng ruộng, phân rõ các trà lúa, diện tích nhiễm, theo dõi chặt chẽ diễn biến thời tiết, diễn biến các đối tượng sinh vật gây hại để có biện pháp phòng trừ kịp thời khi tới ngưỡng. Cụ thể:

* Đối với sâu cuốn lá nhỏ lứa 6: phun trừ trên những diện tích có mật độ sâu ≥20 con/m² đối với lúa giai đoạn đòng già đến trỗ bông và ≥50 con/m² đối với lúa giai đoạn đẻ nhánh, phun khi sâu non tuổi 1-2 rộ, thời gian phun trừ từ ngày 30/8-10/9 bằng các loại thuốc đặc hiệu như: Incipio^®200SC; Clever 150SC; Director 70EC, Virtako^®40WG; Voliam Targo^®063SC; Silsau 3.5EC; Dylan 2EC... (Những ruộng có mật độ sâu cao ≥200 con/m² phải tiến hành phun trừ 2 lần, lần 2 cách lần 1 từ 4-5 ngày).

 * Đối với rầy nâu, rầy lưng trắng lứa 6: phun trừ trên những ruộng có mật độ ≥2.000 con/m² đối với những diện tích lúa trước khi trỗ bông và ≥1.000 con/m² đối với diện tích sau trỗ bông, phun trừ khi rầy tuổi 2 rộ, thời gian phun trừ từ 25/8-5/9 bằng một trong các loại thuốc đặc hiệu như: Penaltyl 40WP, Sutin 5EC; 50WP, Chess^®50WG, Titan 600WG, Applaud-bas 27WP,… 

* Đối với sâu đục thân lúa 2 chấm: phun trừ trên những ruộng có mật độ ổ trứng ≥0,3 ổ/m² khi sâu non tuổi 1 nở rộ. Thời gian phun trừ từ ngày 01/9 trở đi đối với các huyện phía Bắc tỉnh, và từ ngày 05/9 trở đi đối với các huyện phía Nam tỉnh. Phun theo tiến độ lúa bắt đầu trỗ bông; Những ruộng có mật độ ổ trứng ≥1 ổ/m² phải phun kép 2 lần, lần 2 sau lần 1 từ 5-7 ngày bằng một trong các loại thuốc đặc hiệu: Prevathon^®5SC; Voliam Targo^® 063SC, Virtako^®40WG...

* Đối với bệnh lùn sọc đen: tổ chức phun trừ rầy tập trung tại các vùng có mẫu rầy lưng trắng dương tính. Kiểm tra, nhổ bỏ, vùi sâu các dảnh, khóm lúa bị bệnh trên đồng ruộng. Tiếp tục thực hiện tốt Kế hoạch số 1529/KH-SNN ngày 11/6/2024 của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về Kế hoạch phòng chống bệnh lùn sọc đen hại lúa Mùa năm 2024.

Ngoài ra kết hợp phòng trừ bệnh khô vằn, bệnh lem lép hạt; bạc lá, đốm sọc vi khuẩn, bệnh đạo ôn cổ bông trên các giống nhiễm, tiếp tục diệt trừ chuột hại.

(Chú ý: Tuỳ tình hình cụ thể ở các địa phương cần xác định đối tượng sinh vật gây hại chính để xác định thời gian, thời điểm cụ thể, biện pháp phòng trừ kịp thời, hiệu quả; có thể kết hợp phun trừ các đối tượng trên nhưng phải đảm bảo đủ nồng độ liều lượng, lượng nước pha thuốc từ 25-30 lít/sào).

Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp các huyện, thành phố căn cứ vào thông báo của Chi cục và tình hình cụ thể của địa phương, chủ động tham mư­u cho UBND các huyện, thành phố; hư­ớng dẫn, chỉ đạo các HTX và bà con nông dân phun trừ kịp thời, hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại do các đối tượng sinh vật gây hại gây ra./.

Thông báo tình hình sâu cuốn lá nhỏ; rầy nâu, rầy lưng trắng và sâu đục thân lúa hai chấm hại lúa vụ Mùa năm 2024

Trạm Kiểm dịch thực vật